Powieść z jednej strony groteskowa, z drugiej czasem skrajnie naturalistyczna, napisana w niezwykłym, niepodrabialnym stylu. Jej głĂłwnym bohaterem jest Oskar Matzeratz wychowany w trzech kulturach. KaszubĂłw reprezentuje matka Agnes, a czy jego ojcem był faktycznie Niemiec Alfred Matzerath, czy też wielka miłość jego matki Polak Jan Broński, tego do końca nie wiadomo. A losy NiemcĂłw i PolakĂłw, jak i KaszubĂłw przeplatają się tu ze sobą, bo to przecież historia nierozerwalnie związana z Wolnym Miastem Gdańskiem i z rodzącym się, dojrzewającym i wybuchającym faszyzmem, aż po jego nieuchronny upadek. Po beztroskim dzieciństwie Oskara przeżywamy więc wraz z nim Kryształową Noc, Obronę Poczty Gdańskiej, ale i koniec hitleryzmu, wkrĂłczenie wojsk sowieckich do Gdańska, ucieczkę NiemcĂłw i początki nowego państwa - Republiki Federalnej Niemiec. A wszystko to oczami Oskara, ktĂłry posanowił nie rosnąć w wieku 3 lat (w dalszej części książki postanawia urosnąć jeszcze o 30 cm do 121), ale oczywiście jest niezwykle sprawnym umysłowo obserwatorem tego, co dzieje się wokĂłł. I do tego postacią niezwykłą, rozerotyzowaną, rubaszną, do tego stopnia, że w końcu stał się ikoną niemieckiej literatury, a w Gdańsku ma nawet pomnik.

Na koniec wieku GĂźnter Grass obdarza czytelnikĂłw setką opowieści "Mojego stulecia", po jednej na każdy kolejny rok - od 1900 do 1999. W książce występuje kilkudziesięciu narratorĂłw — świadkĂłw epoki. O niezwykłych i powszednich sprawach swego życia i swego czasu mĂłwią coraz to inni ludzie - obojga płci, rĂłżnego wieku, wykształcenia i zawodu, odmiennych zapatrywań. MĂłwią ofiary i oprawcy. Coraz to inni Niemcy opowiadają o wydarzeniach politycznych, artystycznych, naukowych, obyczajowych i sportowych - ważnych i dramatycznych, czasami pogodnych, częściej przerażających, z ktĂłrych wyłania się obraz mijającego stulecia. Obok bezimiennych uczestnikĂłw dwudziestowiecznych dziejĂłw zabierają głos postacie zapisane w historii, jak cesarz Wilhelm II, pisarze a także autor "Blaszanego bębenka". Kalejdoskop ludzkich losĂłw układa się w "Moim stuleciu" w złożony wizerunek targanej sprzecznościami niemieckiej zbiorowości.

Na kartach "Szczurzycy" (wyd. niem. 1986) ożywają postacie z baśni GrimmĂłw, gotyckie malowidła, legendy o szczurołapie i Winecie, mieście zatopionym gdzieś na dnie Bałtyku, pojawiają się bohaterowie "Blaszanego bębenka": Oskar Matzerath i babka Koljaiczkowa, a jednocześnie do głosu dochodzą pytania, lęki i rozterki trapiące ludzkość u schyłku dwudziestego wieku. Już piętnaście lat liczy sobie ukazana w powieści GĂźntera Grassa wizja świata po wielkim nuklearnym wybuchu. Giną ludzie, zwierzęta, rośliny, nietknięte pozostają tylko mury budowli starego Gdańska z kościołem Najświętszej Marii Panny, Długim Targiem i Wyspą Spichlerzy. Niespodziewanie z kataklizmu cało wychodzą szczury. Czy to one dadzą początek nowemu życiu i nowej, lepszej niż nasza cywilizacji? Może to tylko nawiedzający autora zły sen, a może realna bliskość, o ktĂłrą ocieramy się coraz bardziej namacalnie. Grass z niepokojem myśli o nas, ludziach, i naszej teraźniejszości, o przekraczaniu nieprzekraczalnych, zdawałoby się, granic w zbrojeniach, technice, nauce, eksperymentach badawczych i zatruwaniu środowiska. Choć przez piętnaście lat układ sił na świecie znacznie się zmienił, nie ubyło zagrożeń - wokĂłł nas i w nas samych. I autor "Szczurzycy" przejmująco ostrzega, napomina i bije na trwogę.